- Tôi là sinh viên hai mươi tuổi, chào đời trước cuộc trao trả một năm.
Lớn lên dưới sự thống trị của Trung Quốc, tôi không có ký ức gì về Hong
Kong thuộc địa hay cảm thấy gắn bó với Hong Kong vào thời ấy. Thay vì
thế, hàng ngày tôi bị nhồi nhét vào đầu rất nhiều chân lý hiển nhiên:
Hong Kong là và sẽ mãi mãi là một "phần bất khả xâm phạm" của Trung
Quốc; và Đảng Cộng Sản Trung Quốc, hay ĐCSTQ, luôn luôn hành động cho
quyền lợi tốt đẹp nhất của chúng ta dưới khuôn khổ "một nước, hai chế
độ".Nhưng hai mươi năm sau khi chuyển giao chủ quyền, tôi bây giờ biết những
sự thật hoàn toàn khác: Bắc Kinh vi phạm Tuyên bố Chung, hiệp ước quốc
tế Trung Quốc ký với Anh vào năm 1984, khi vẫn tiếp tục không cho chúng
ta quyền bầu cử tự do; do vậy Hong Kong bị sa lầy trên con đường bất tận
đến dân chủ; và ĐCSTQ đã mở cuộc tấn công toàn lực vào các quyền tự do
dân sự của chúng ta...
Cách đây sáu năm, theo chỉ thị Bắc Kinh, chính quyền Đặc Khu Hành Chính
Hong Kong tuyên bố kế hoạch nhằm đưa "chương trình giáo dục quốc gia"
vào tất cả các trường tiểu học và trung học trên toàn thành phố. Đây là
âm mưu dễ dàng nhận thấy để in sâu vào trong trí thanh niên chúng ta
tinh thần yêu nước khờ dại và lòng trung thành mù quáng với ĐCSTQ. Có lẽ
những chính khách kỳ cựu quá xa cách với trường lớp nên các đảng đối
lập không mấy quan tâm đến tin tức ấy.
Lúc ấy tôi mười bốn tuổi, chỉ mới bắt đầu vào lớp tám. Tôi biết tôi
chẳng thể nào ngồi yên không làm gì cả trong khi chương trình giáo dục
tẩy não nhiễm độc nền giáo dục chúng ta. Chính lúc ấy tôi thành lập tổ
chức học sinh tên Học dân tư triều với nhóm nhỏ học sinh trung học để
bảo vệ tư duy tự do và độc lập trong lớp học qua những cuộc biểu tình và
các cách phản kháng ở cơ sở.
Các chiến dịch của chúng tôi thoạt đầu ít người quan tâm đến - các cuộc
tuần hành đường phố của chúng tôi chỉ thu hút vài chục người tham dự và
các cuộc diễn thuyết ngoài phố của chúng tôi không được báo chí đăng tải
nhiều. Đáp lại bao nỗ lực của chúng tôi là tâm trạng cam phận nói
chung, vì nhiều người nghĩ chống lại chính sách của Bắc Kinh cũng vô
ích.
Đáng trách thay là xã hội Hong Kong chưa hoàn toàn đón nhận quan niệm về
học sinh sinh viên đấu tranh. Hệ thống giáo dục dựa trên học thuộc lòng
của chúng ta như trước đây và hiện nay vẫn còn quá chú trọng đến điểm
số và các kỳ thi chung đến độ bất luận chuyện gì khác đều bị coi là xao
lãng học hành. Điều này có thể hiểu. Đối với bao thế hệ người Hong Kong,
phương tiện thăng tiến duy nhất và cũng là cách duy nhất đóng góp có ý
nghĩa cho xã hội là đạt được mảnh bằng đại học danh giá (ưa chuộng nhất
là quản trị kinh doanh) và những nghề nghiệp được chứng nhận (về tài
chính, kế toán, luật hay y khoa). Chính trị xa lạ đối với tuổi trẻ đến
mức bằng mọi giá khuyên họ tránh xa.
Nhưng tôi thấm nhuần lời dạy của Thánh Kinh. Thánh Phao-lô dặn dò chúng
ta đừng "để ai coi thường anh vì anh còn trẻ" và tôi nhập tâm bài học
ấy. Vào đêm trước ngày chương trình giáo dục quốc gia được đưa vào nhà
trường, không bao lâu sau khi tài liệu do Bộ Giáo dục bảo trợ đã khen
ngợi ĐCSTQ là "tổ chức lãnh đạo thống nhất, vô tư lợi và tiến bộ", chúng
tôi cuối cùng thành công trong việc khích lệ công chúng tức thời đứng
lên chống lại tuyên truyền của chính quyền. Hơn 120 ngàn công dân đã
xuất hiện ở "Quảng trường Công dân" bên ngoài trụ sở chính quyền để ủng
hộ phong trào chúng tôi, buộc chính quyền Đặc Khu Hành Chính phải rút
chương trình ra khỏi nhà trường ngay vào ngày hôm sau...
Tôi tin đã qua rồi thời chính trị chỉ dành cho nhân tài kiệt xuất, và
tuổi trẻ nên vạch ra con đường mới để đạt đến dân chủ bởi vì họ là những
người chịu nhiều rủi ro nhất trong tương lai của thành phố chúng ta.
Tôi cũng tin rằng những thay đổi thật sự được tạo ra không phải nhờ chơi
theo luật chơi cũ mà nhờ bất tuân dân sự và tổng nổi dậy, và tuổi trẻ,
do không bị ràng buộc bởi áp lực tài chính và gánh nặng gia đình, nên ít
bị mất mát nhất nếu họ bị bắt hay bị kết tội và vì thế họ nên đảm nhận
vai trò nổi bật hơn.
Những niềm tin ấy giúp chúng tôi đón nhận Phong trào Chiếm đóng trong
năm 2014 bằng hoạt động tổ chức từ đấy đưa đến cuộc chiếm đóng thật sự
đường phố, cuộc tổng bãi khóa trên toàn thành phố, nhiều cuộc phản kháng
tập thể khác nhau và trưng cầu dân ý về cải cách bầu cử với hơn 800
ngàn công dân tham gia. Thực ra, chính quyết định bất ngờ của chúng tôi
tái chiếm Quảng trường Công dân vào ngày 26 tháng Chín, hai ngày trước
khi cuộc Chiếm đóng bùng phát, đã khai màn cuộc đấu tranh 79 ngày...
Cách đây hai mươi năm, ý tưởng cuộc tổng nổi dậy chính trị gây tê liệt
thành phố nhiều tháng trời là hoàn toàn không tưởng. Cũng hoàn toàn phi
lý là khái niệm sinh viên có thể tranh cử vào Hội đồng Lập pháp Hong
Kong với tư cách là người ủng hộ quyền tự quyết của thành phố. Hai mươi
năm sau sau khi trao trả, điều không tưởng và phi lý một thời ấy hôm nay
là phần hiện thực chính trị, qua đó chúng minh rằng người Hong Kong
không chỉ là những người làm kinh tế như ta tưởng. Chúng ta cũng muốn và
khao khát tự do, dân chủ và thượng tôn pháp luật như bao người khác.
Cho nên chúng ta sẵn sàng chiến đấu hết sức mình cho tất cả những điều
ấy.
Nguồn: Dịch từ trang mạng Quartz ngày 25/6/2017. Nguyên tác tiếng Trung, bản tiếng Anh của Jason Y. Ng. Tựa đề tiếng Việt của người dịch.
Bản tiếng Việt:
No comments:
Post a Comment