Vào
một đêm không trăng, không sao, chính quyền mới - Cộng Sản, tự phong
mình là đỉnh cao trí tuệ, họ đã nghĩ ra một quái chiêu - cướp nhà.
Họ đã xuất chiêu. Gia đình tôi đã lãnh đủ, chúng tôi không được chọn lựa
ở trong nhà của mình, trong lúc ba tôi đi học cải tạo. Chị em tôi phải
xếp bút nghiên theo diện cha con. Gia tài của chúng tôi - nồi niêu xoong
chảo và mấy bộ quần áo còn sót lại, sau khi gia đình tôi bị bắt vì vượt
biên vào mùa hè năm 1977.
Long Tân là vùng kinh tế cách Sài Gòn khoảng 60 cây số. Khu kinh tế này gồm 5 xã. Mỗi xã có chữ Long, Long Nguyên, Long Chiểu, Long Bình, Long Hòa, Long Tân nằm trong vùng sâu cách đường chính khoảng 5 cây số. Đây là vùng kinh tế gia đình tôi được chọn.
Long đâu chưa thấy, nhưng thấy dòng họ bò - rắn rít, bồ cạp. Lần đầu
tiên chị em chúng tôi được sống trong mái nhà tranh, không phải hai quả
tim vàng mà đến tám quả tim đỏ. Chúng tôi đã trồng cây trái chung quanh
nhà, ngõ hầu cải thiện cuộc sống, nhưng ít được thưởng thức cây nhà lá
vườn, vì có nhiều toán đạo tặc tuần hành, ngày cũng như đêm. Điện không
có đã đành, nhưng nước cũng không, mỗi ngày có tiếng kẻng là biết giờ đi
lấy nước, hoặc giờ đi lao động. Gia đình tôi đến sau vài tháng nên rất
bỡ ngỡ. Cũng may hàng xóm rất tử tế.
Xã Long Tân chia làm bốn đội, bên phải gồm có: Đội Một và Đội Ba, bên
trái có Đội Hai và Đội Bốn. Gia đình tôi ở bên phải, gồm đầy đủ thành
phần trong xã hội, lúc đầu có nhiều giai nhân và tài tử, họ biết ngâm
thơ, và đàn hát rất hay, do đó nỗi buồn cũng vơi đi ít nhiều sau những
ngày lao động. Nhưng nào ai có giữ những niềm vui hiếm hoi trong những
ngày sống kiếp người ở thiên đường xã hội. Chúng tôi phải tìm đường
thoát thân hơn là cứu nước.
Không biết chuyện hư thật như thế nào, nhà nhà trồng sả, nếu rắn bị đi
lạc, có bụi sả làm bùa hộ mạng, nhiều người giải thích rắn không ưa mùi
vị của sả, hơn nữa lá sả bén hơn con dao. Và nhà nào cũng có một chai
rượu ngâm với bò cạp cộng thêm rắn rít để làm thuốc khi trái nắng trở
trời. Cái thời kỳ chỉ có Xuyên Tâm Liên là thần dược. Bò cạp, giống như
người bạn của mình, đôi khi cùng ăn, cùng ngủ, nửa đêm phản bội chích
cho một phát để trả thù vì cái tội xâm lấn đất đai của tổ tiên. Hầu như
ai cũng bị một lần, hoặc nhiều lần để biết thú thương đau. Tôi bị sốt cả
tuần bị nó chơi đểu, gặp trúng bồ cạp lửa.
Có lần em tôi bị rắn cắn nơi cánh tay. Tôi vội cấp cứu sơ đẳng, và dùng
rượu của hàng xóm cho để uống, nhưng tay nó to như bắp vế, vì thế tôi
phải thuê xe đạp thồ chở nó ra huyện Bến Cát, khoảng cách hơn 10 cây số
nhưng phải mất hơn 2 giờ vì đường xá toàn ổ voi. Vào thời đó, xe đò
chạy bằng than, đến Sài Gòn ai cũng thành mọi đen. Tôi nói về trường hợp
của con em, người nhà vội vàng lấy ống kim hút chất độc nơi bị rắn cắn
và cho uống trụ sinh, không biết em tôi may mắn vì uống trụ sinh hay vì
rắn không độc, hoặc là rượu rắn?
Khi có dịp về Sài Gòn là vui rồi, vì tôi đã thấy đèn Sài Gòn ngọn xanh
ngọn đỏ, nhìn ánh đèn điện vào ban đêm, không phải là ngọn đèn dầu le
lói chỉ được thấp lên khi ăn cơm trên vùng kinh tế mới, được đi nhà thờ
vào ngày Chúa nhật, được nghe đài địch (BBC và VOA) được ăn cơm trắng,
có thêm cá và thịt. Tôi biết người quen phải ăn ít hơn, để chúng tôi có
hương vị này. Và xin có lời tri ân gia đình ân nhân đã cho chị em tôi
những phút giây hạnh phúc, ngọt ngào và ấm áp tình người trong những
ngày ba tôi đi cải tạo.
Ở Long Tân có nhiều chuyện lạ, đến bây giờ gần 40 năm, khi nhớ lại như
chuyện của hôm qua và hôm nay. Ông bí thư xã tên Nguyễn Bá Ngộ, mà ông
này ngộ thiệt, bỏ bà vợ người Bắc lúc đi tập kết, lấy vợ của ông sĩ
quan, dù nàng đã có hai con và một ông chồng đang đi cải tạo, sau này họ
có thêm một đứa con trai đặt tên của cái xã này. Không biết ông bí thư
này, vì lòng thương hại gia đình tôi - một bầy con gái 5 đứa, ốm như như
cây tăm, hai thằng em, tuổi vừa lên 10 và 12, hay vì một lý do gì
khác…? Vì thế nên tôi ít phải vác cuốc đi lao động tập thể, lại được dạy
bình dân cho các ông cán bộ và các em nhỏ vào buổi tối, sau đó được đi
học kế hoạch, kế toán, và giáo viên, nhưng chưa bao giờ được làm nhân
viên, có lẽ vì cái lý lịch của gia đình. Sau cùng ông bí thư bỏ chức vụ,
để tổ chức đi vượt biên, hết ở Sài Gòn, lại đến Bạc Liêu, lần nào có
chuyến là tôi được cho đi ké, nhưng chưa bao giờ đặt chân xuống tàu,
cũng may là chưa bị bắt.
Ở xã có hai ông Thành rất đặc biệt, ông bị lé - làm chủ tịch, nhưng phải
đi học bình dân, còn ông kia bị mù, nhưng lại thông thái theo người ta
nói. Bởi vì ông ta cố vấn từ chuyện dựng vợ gã chồng đến việc buôn bán
và vượt biên. Đây là thời vàng son của cái nghề bói toán. Ông ta hay
dùng đồng xu để bói cho những quẻ cấp bách. Đến bây giờ ngồi gõ những
dòng chữ này, tôi không biết bao nhiêu người được đến miền đất tự do?
Tôi thường đem những chuyện đất nước ra hỏi, vì ông là thầy bói, ngu gì
không hỏi, nếu như mình có dịp. Ví dụ tại sao "Miền Nam có chính nghĩa, nhưng lại mất về tay Cộng Sản".
Ông ta giải thích vì tổ tiên của chúng ta đã cướp đất của người Chiêm
Thành nên phải nhận quả báo. Ông thường giải thích về luật nhân quả và
cung phúc đức trong khoa tử vi khi bị bí. Nhà ông lúc nào cũng đông
khách. Vì cái thới kỳ "cái trụ đèn biết đi cũng đi".
Cái đói và bịnh hoạn là nỗi sợ hãi cho tất cả mọi người ở vùng kinh tế,
người dân trốn về Sài Gòn nếu như họ còn gia đình. Chỉ có những gia đình
không còn nơi để về, phải chọn nơi này làm quê hương, nhưng họ phải cố
gắng làm việc hơn súc vật, để không ăn bo bo hàng ngày. Tôi nhớ nhất có
lần ăn khoai mì với muối ớt, chỉ ước mong một chút mỡ hành để thêm mùi
vị, ông hàng xóm phán một câu: "Mỡ hành ăn với mạt cưa cũng ngon, đừng nói ăn với khoai mì."
Để xã Long Tân khỏi bị xóa tên trên bản đồ hình chữ S, chính quyền không
có cách nào khác - làm ngơ cho người dân muốn làm gì thì làm, miễn đừng
phá chính quyền là họ mừng rồi, vì thế rừng là nạn nhân đầu tiên, từ
cây cao đến cây thấp, bị đốn để làm than củi. Cũng nhờ than củi ở các
vùng kinh tế mà dân Sài Gòn không phải lao đao về nhiên liệu.
Có những cái chết ám ảnh tôi suốt đời, bé An Bình, con của ông giáo sư
Trọng. Đi làm lao động tập thể, thấy con cóc, ông vội vã chụp nó, mang
về nấu cháo cho con gái vừa lên ba tuổi đang bịnh. Vì sơ ý, không biết
chức năng của cái mật này. Nên cô bé chết tức thì, vừa ăn xong tô cháo.
Cũng may thằng anh có sức, ăn ít hơn nó được cứu kịp thời bởi y tá kiêm
bà mụ thời xưa. Ôi! Cái thời kỳ con gì cũng ăn, trừ con bulon.
Cái chết thứ hai - giáo viên tên Dung, vì nghi ngờ ăn cắp tiền, cô giáo
bị đem ra đấu tố không thương biết bởi các đồng nghiệp của mình, người
yêu cũng không dám biện hộ, cuối cùng phải dùng mạng sống để minh oan.
Nói chung có nhiều cái chết thật là oan uổng trên vùng kinh tế mới.
Nhưng đây là cái chết của một cô giáo con của Việt Cộng, phải trả giá
cho cái cơ chế chỉ có bầy đàn.
Ở vùng kinh tế có những cái chết rất thương tâm, nhưng khi tôi trốn về
Nha Trang tìm đường đi vượt biên, có nhiều cái chết cũng đáng ưu tư hơn
ở trên rừng rú. Cái chết đầu tiên tôi chứng kiến, một chàng trai không
được thi vào đại học, nhảy từ trên lầu hai xuống, bể sọ, tại đường Hoàng
văn Thụ, bởi lý lịch con ngụy nguyền. Cái chết thứ hai của ông sư tự
thiêu tại chùa Nghĩa Phương, đường Phan Chu Trinh, cách nhà tôi ở khoảng
hơn 10 mét. Vào lúc lúc 5 giờ sáng chưa kịp đi tắm biển, tôi đã thấy
khói đen từ ngôi chùa tỏa ra, có tiếng xầm xì và công an đã đến kịp thời
phong tỏa khu phố, thế là tôi được dịp nghe các bà chợ trời kể chuyện,
dĩ nhiên một trời câu chuyện. Tại sao ông thầy sư phải tự thiêu tại Nha
Trang? Trong khi ông ở Sài Gòn v.v..v...
Nhớ nhất chị Lạc chợ trời, cái nghề này rất thịnh vào những ngày không
còn tiếng súng trên quê hương. Hầu như nhà nào cũng mang những vật dụng
rất cần thiết, nhưng phải bán đi để nuôi cái bao tử. Khu phố nhà tôi
đang ở là đất lành cho các bà, nếu thấy công an thì chạy vô chùa để trốn
hay để đi tu năm phút, hoặc chạy vô đường hẻm Hoàng văn Thụ, Phan Chu
Trinh là an toàn, đôi khi bí quá cũng núp trong hiên nhà tôi. Nhưng một
ngày tháng năm xui, chị Lạc bị tóm bởi công an, vì nghi ngờ tiêu thụ
hàng gian, chị được nhốt trong Cát sô.Vừa bước vào chị đã ngửi mùi tử
khí, và la làng, la xóm, nhưng xóm làng ở xa, công an ở gần nhưng tai bị
điếc. Đến khi công an mở cửa dẫn đi cung, chị đã bất tỉnh, đồng thời
mới phát hiện xác chết. Chị được tại ngoại vô điều kiện.
Trong thời gian ở Nha Trang chờ đi vượt biên, tôi luôn thủ sẳn một lon
guygo đường cát trộn với chanh tươi, cộng thêm một ký khoai lang dẻo làm
hành trang, nếu có người réo một tiếng là lên đường. Người tổ chức vượt
biên thường chọn vào những ngày cận Tết, dễ dàng cho việc đi đứng, nếu
lỡ có bị công an hỏi thì nói: "dịp Tết tôi về quê thăm bà con họ hàng, mồ mả ông bà cha mẹ…", nhất là phải chuẩn bị những cái tên ở nơi mà mình sẽ đến.
Không biết có ai giống tôi không? Lúc ngủ phải mang sợi xích nhẹ nhàng,
không giống như dây xích của người tù Papillon. Nửa đêm công an có xét
hộ khẩu, người nhà ở dưới kéo sợi dây báo hiệu, tôi phải tỉnh ngủ, chạy
xuống lầu nhẹ nhàng như con mèo và vội vã trèo lên balcon để trốn. Có
lần công an nghi ngờ ra phía sau bếp để kiểm tra, nhưng tôi đang đứng
trên đầu họ. Có lẽ Chúa mẹ che chở, mắt họ bị mù tạm thời nên không thấy
tôi.
Mình tính không bằng trời tính. Vì thế tôi đã bị bắt ở Ninh Hòa trên núi Hòn Hèo vào năm con chuột: "Tôi
đi vào tù đầu năm Giáp Tý một chín tám tư, khi đi vào tù, tay sách giỏ
lát tay ôm mùng mền.Vào trại giam tôi thấy bâng khâng ngỡ ngàng, nước
mắt rưng rưng hai hàng…" Nhại bài hát Nỗi Lòng Người Đi của nhạc sĩ Anh Bằng.
Qua những sự kiện xảy ra ở Việt Nam, năm ngoái giàn khoan HD 918 và hội
Nhà Báo Độc Lập Việt Nam ra đời, cũng như nhiều hội thành lập mà không
cần xin phép chính quyền, năm nay công an đã đập phá và đánh giáo dân ở
nhà Đồng Yên, Hà Tỉnh. Tôi tin rằng sẽ có sự chuyển biến về cái cơ chế
này trong tương lai gần đây. Nhà triết học người Pháp, Jean-Jacques
Rousseau sinh vào thế kỷ 18 có viết trong cuồn Khế Ước Xã Hội: "Le
corps politique, aussi bien que le corps de l’homme, commence à mourir
dès sa naissance et port en lui-même les causes de sa destruction. Ainsi
le tyran peut n’être pas despose, mais le despote est toujour tyran".Tạm dịch là "Cơ
chế chính trị cũng giống như cơ thể con người, nghĩa là có sinh và có
tử. Trước khi chết thường có những triệu chứng để báo hiệu ngày tàn sắp
đến. Chế độc tài có thể độc quyền, nhưng chế độ độc quyền luôn luôn là
kẻ độc tài."
No comments:
Post a Comment